Prawo w podrozy - blog o prawie turystycznym Agata Nowak
|||

COVID-19 na lotnisku a prawa pasażerów

Gdy COVID-19 psuje Ci szyki

Wyobraź sobie, że właśnie wybierasz się na wyczekiwane wakacje i nagle Twój lot zostaje odwołany z powodu COVID-19. Co robić?

Niezależnie od tego, czy kupiłeś bilet lotniczy samodzielnie, czy jesteś klientem biura podróży, masz określone prawa.

Kupiłem bilet samodzielnie

Tu sytuacja jest dość prosta. Niezależnie od tego, czy Twój lot został odwołany z wyprzedzeniem (np. na skutek zakazu lotów spowodowanych pandemią), czy w ostatniej chwili (np. z powodu pojawienia się na lotnisku/w samolocie osoby zarażonej koronawirusem) – linie lotnicze muszą zastosować procedurę przewidzianą w unijnym rozporządzeniu (WE) 261/2004.

* zakładamy, że lot miał zostać zrealizowany z lotniska w UE lub lotnisko w UE było jego portem docelowym, a linie lotnicze mają status przewoźnika wspólnotowego

Zgodnie z art. 8 rozporządzenia pasażer ma wówczas prawo wyboru pomiędzy zwrotem pełnego kosztu biletu po cenie, za którą został kupiony a zmianą planu podróży zaproponowaną przez przewoźnika.

Tyle teoria.

W praktyce przewoźnicy, o ile nie mogą zaproponować alternatywnego połączenia w akceptowalnym przez pasażera terminie, oferują voucher do wykorzystania na przyszłość.

Więcej na temat określonych przez Komisję Europejską wytycznych co do wydawania voucherów pisałam tutaj.

Ważna uwaga: pasażer nie ma obowiązku przyjąć vouchera. Jeżeli nie jest nim zainteresowany, przewoźnik musi zwrócić mu pieniądze.

W opisanej sytuacji pasażer nie będzie miał prawa do ryczałtowego odszkodowania za odwołanie lotu, o którym mowa w art. 7 rozporządzenia nr 261/2004. W dużym uproszczeniu: przyczyną odwołania lotu jest COVID-19 i jego następstwa, traktowane jako nadzwyczajna okoliczność, której nie można było uniknąć, co wyłącza obowiązek dodatkowej pieniężnej rekompensaty dla pasażera.

Kupiłem wycieczkę w biurze podróży

Tutaj transport lotniczy jest jedną z usług turystycznych, wchodzących w skład imprezy turystycznej.

Za realizację całej imprezy turystycznej i wszystkich usług składających się na nią, odpowiedzialność ponosi organizator turystyki (biuro podróży).

Jeżeli do odwołania lotu dochodzi przed rozpoczęciem imprezy turystycznej, organizator może zastosować procedurę z art. 47 ust. 5 pkt. 2 nowej ustawy turystycznej. Zgodnie z nim:

Organizator może rozwiązać umowę o udział w imprezie turystycznej i dokonać pełnego zwrotu podróżnemu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej,

bez dodatkowego odszkodowania lub zadośćuczynienia,

jeżeli organizator turystyki nie może zrealizować umowy o udział w imprezie turystycznej z powodu nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności

i powiadomił podróżnego o rozwiązaniu umowy o udział w imprezie turystycznej niezwłocznie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej.

art. 47 ust. 5 pkt. 2 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych

W takiej sytuacji podróżny ma prawo do pełnego zwrotu kosztów, nie jest jednak uprawniony do dodatkowego odszkodowania lub zadośćuczynienia, ponieważ odwołanie lotu – i w rezultacie całej wycieczki – było spowodowane COVID-19, a więc okolicznościami nadzwyczajnymi i nieuniknionymi, o których mowa powyżej.

Co, jeżeli impreza turystyczna zdążyła formalnie się rozpocząć i w trakcie jej trwania COVID-19 uniemożliwił jej kontynuację? Np. lot do miejsca docelowego rozpoczął się, lecz został przerwany z powodu informacji, że jeden z pasażerów jest zarażony COVID-19. W rezultacie wszyscy pasażerowie zostają zawróceni, a wycieczka ulega przerwaniu zanim zdążyła się na dobre rozpocząć (podobna sytuacja miała niedawno miejsce w Gdańsku).

Można przyjąć, że dochodzi wówczas do niewykonania usług turystycznych objętych imprezą turystyczną, co pod rządami nowej ustawy turystycznej nosi nazwę niezgodności.

Tu także inicjatywę powinien przejawić organizator turystyki.

Może zaproponować podróżnemu świadczenie zastępcze – przeorganizować wycieczkę, zapewniając alternatywny transport do miejsca docelowego. Świadczenie zastępcze powinna charakteryzować ta sama lub wyższa jakość w stosunku do tego, na co strony umówiły się w umowie. W przeciwnym razie podróżny ma prawo do odpowiedniego obniżenia ceny.

Podróżny może odmówić przyjęcia świadczenia zastępczego tylko wtedy, gdy nie jest ono porównywalne z tym, co zostało uzgodnione w umowie lub jeżeli przyznana obniżka ceny jest nieodpowiednia (art. 48 ust. 7 nowej ustawy turystycznej).

Warto zwrócić także uwagę na przepis art. 48 ust. 8 nowej ustawy turystycznej:

W przypadku gdy niezgodność istotnie wpływa na realizację imprezy turystycznej,

a organizator turystyki nie zdoła usunąć tej niezgodności w rozsądnym terminie wyznaczonym przez podróżnego,

podróżny ma prawo do rozwiązania umowy on udział w imprezie turystycznej bez opłaty za rozwiązanie.

art. 48 ust. 8 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych

W skrajnym wypadku, gdy nie uda się doprowadzić do realizacji wycieczki, podróżny będzie miał prawo do zwrotu wpłaconej ceny (w całości – jeżeli w praktyce wcale nie skorzystał z wycieczki lub w odpowiedniej części – jeżeli jakaś część programu została zrealizowana).

Co z odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem za zmarnowany urlop?

Jeśli – jak powyżej – uznamy przyczynę przerwania lotu i całej imprezy turystycznej za okoliczność nadzwyczajną i nie do uniknięcia przez organizatora – taka dodatkowa rekompensata nie będzie przysługiwać. Ciężar dowodu co do faktu, że niezgodność została wywołana przez takie okoliczności, spoczywa na organizatorze.

Podobne wpisy